رازهایی از مجموعه “مادران انتظار”

madaran
نویسنده : فاطمه مهمانچی
عکس ها : فاطمه بهبودی

«ایران» و «ایرانی» دو موضوعی هستند که همواره در طول حیات شان مدام در مظلومیت به سر برده اند و گاه گاهی هم که کسانی خواسته اند حق این مظلومیت را بگیرند یا در نطفه خفه شده اند و یا به قهقرا رفته اند و این تمدن ۲۵۰۰ ساله هنوز در مظلومیت به سر می برد. یکی از بزرگترین مظلومیت ها جنگ ۸ ساله بین ایران و عراق بود که به واقع به ایران تحمیل شد. هنوز حرف های نگفته و رازهای بسیاری از این هشت سال وجود دارد که بازگو کردن شان سال ها وقت خواهد برد. فاطمه بهبودی، عکاس مستند اجتماعی، با مجموعۀ عکسی به نام «مادران انتظار» گوشه ای مظلوم از این مظلومیت را به تصویر کشید که این مجموعه عکس در بخش مسائل معاصراز سوی داوران مسابقۀ عکس مطبوعاتی جهان در سال ۲۰۱۵ مورد تقدیر قرار گرفت. این عکس ها در نهایت سادگی بازگو کنندۀ درد و رنج و مظلومیت قشر خاصی است که ثمرۀ عمرشان را به خاطر دفاع از دین و اعتقاد و کشور و ناموس از دست داده اند. کسانی که سالیان سال هر روز را با یاد و خاطرۀ فرزند یا فرزندانشان شروع می کنند و در طی روز با آن ها صحبت و درد و دل می کنند و شب در کنار جای خالی آن ها سر بر بالین می گذارند و با دلی سوخته و یک روز انتظار دیگر و دل تنگ دیدار جگر گوشه شان به خواب می روند. فاطمه بهبودی به خیلی ها  نشان داد که می توان ایران را در صحنه های جهانی به جهانیان نشان داد بدون این که شخصیت این ملت را با نشان دادن فقر و بدبختی صرف تحقیر کرد و دیده شد. در این عکس ها نمونه ای از مادران به تصویر کشیده شده اند که برای تعریف «صبر» و «انتظار» باید آن ها را مثال زد.

در این عکس ها مادرانی را می بینیم که نه تنها دیگر فرزندانشان را نمی بینند بلکه مزاری هم نیست که در اوج دل تنگی ساعاتی را کنار آن سپری کنند تا کمی باعث تسکین دل سوخته شان باشد. در این عکس ها فقط و فقط غرور دیده می شود. مگر می شود مادر فرزندش را از دست بدهد و مزاری هم نباشد و آنوقت این طور استوار و امیدوارهنوز منتظر باشد؟ چیزی جز غرور نمی تواند چنین معجزه ای کند! به این خاطر می گویم غرور که ذره ای پشیمانی در چشمان شان نمی بینی. تنها چیزی که می یابی اتنظار است او بس. این چیزی است که در دشمن هراس می اندازد. این امید به بازگشت فرزند حتی اگر یک پلاک و چند تکه استخوان باشد برای دشمنی که دست به هر کاری زد رعب آور است. همین امیدها و غرورها ست که به دشمن می فهماند که اگر باز دست درازی کند مادرانی هستند که فرزندانی تربیت کرده اند همچون شیر، بی باک و غیور که پوزۀ هر خصمی را به خاک خواهد مالید. این رازهایی است که می توان از این عکس ها دریافت. عکس هایی که در عین بی صدایی حرف های بسیاری دارد.
در این دوره و زمانه که کمتر کسی مقاله های چند صفحه ای و یا سخنرانی های چند ساعته را می خواند یا گوش می دهد، یک عکس خوب، بهترین و اثر گذارترین وسیله برای حرف زدن است. برای مثال از عکس هایی که چند دست نوشته و یا بوییدن و بوسیدن یک لباس قدیمی بیست و چند ساله را نشان می دهد می توانی سنگینی دل تنگی مادرانۀ یک مادر منتظر را درک کنی و به فکر فروروی که در این چند سال چه بر این مادر گذشته است. چه حالی داشته زمانی که می دیده مادر دیگری فرزندش را داماد کرده. چه حالی داشته زمانی که می دیده پسری با همسر و فرزندش برای دیدن مادر می رود. آنوقت است که حُرم سوزناک آه این مادران را حس می کنی اگر چه در عکس از آن خبری نیست.

madaran1

این تنها بعد فردی این ماجراست. این ها فقط گوشه ای از آن چیزی ست که بر آن ها گذشته و می گذرد. زمانی که کاروانی از شهدای گمنام می آید دلش میان تابوت های روی تریلر پرواز می کند. اشک می ریزد ولی نه اشک ندامت و حسرت، بلکه اشک دلتنگی و امید، امید به این که شاید پسرش در یکی از این تابوت ها که چند استخوان بیشتر در آن نیست باشد و باز یک بار دیگر قبل از مرگش در چند قدمی فرزند دلبندش قرار دارد.

و اما مادرانی هستند که فرزندانشان در جایی و در مزاری مشخص آرمیده. هر گاه بخواهد بر سر مزار می رود و چند کلامی با فرزندش حرف می زند. شاید هر بار که می رود سر مزار یاد لحظه ای می افتد که به او خبر شهادت فرزندش را دادند.

به هر حال هر چه باشد سخت است. این که انتظار آمدنش را بکشی یا این که دیگر انتظار نکشی و یک راست بروی کنار پسرت که او را نمی بینی. نشان دادن چنین مادران در قاب عکس کار زیبایی است. عکس، دست مخاطب را برای هر نوع برداشتی باز می گذارد. این مجموعه عکس از فاطمه بهبودی به جهان نشان داد که جنگی در جایی از دنیا رخ داد و افرادی با سنین کم در آن شهید و مفقود شدند. شاید این عکس ها تلنگری بر وجدان های خواب مردم (چه در داخل و چه در خارج) بزند که دولتمردان چه می کنند و…

اشتراک گذاری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.