تازه از سفر افغانستان بازگشته. هنوز غبار از تن نگرفته که برای برگزاری کارگاه آموزشی دعوت می شود. او «مرتضی نیکوبذل» عکاس خبرگزاری رویترز است. آنچه درباره اش آموزش می دهد، خلاقیت بصری در عکاسی مطبوعاتی است. او پیش از هر چیز به نگاه متفاوت در عکاسی اشاره می کند.
– نکته ای که پیش از همه در کارگاه آموزشی خود برگزار کردید، نگاه متفاوت عکاس بود. می خواهم بدانم آیا این نگاه متفاوت در عکس های به نمایش درآمده در نمایشگاه وجود داشت؟
من افغانستان بودم و متاسفانه هنوز عکس های نمایشگاه را ندیده ام.
– عکس های حذف شده را که در فرهنگسرای رسانه به نمایش درآمده، چه طور؟ آن ها را دیده اید؟
بله.
– خب، این نگاه متفاوت در عکس های حذف شده، وجود داشت؟
تفاوت در همه این عکس ها هست. مثلا در عکسی که حباب ها جلو صورت عکاس قرار گرفته. عکاس، ضمن انتخاب زاویه مناسب، متوجه بوده که حباب ها جلو چشم عکاس قرار نگیرد. گاهی این تفاوت در واکنش سوژه وجود دارد مثل عکسی که حداد عادل و ضرغامی در آن هستند، یا عکس احمدی نژاد.
– عکاسان مطبوعاتی ما چه قدر نگاه متفاوت دارند؟
ما عکاسان مطبوعاتی خیلی خوبی داریم که متفاوت می بینند مثل حسین فاطمی و سجاد صفری. اما چیزی که در متفاوت عکس گرفتن تاثیرگذار است، خبرگزاری هاست. مسئولان خبرگزاری ها به تازگی متفاوت دیدن و بهتر دیدن را پذیرفته اند، روزنامه ها هم همینطور.
– این نگاه در خبرگزاری ها و روزنامه ها از چه زمانی شکل گرفته؟
نپذیرفتن عکس های متفاوت در خبرگزاری های همه دنیا وجود داشت و مختص ایران نبود. عکسی که من پنج سال پیش به خبرگزاری رویترز تحویل می دادم، باید عکسی صاف، شق و رق و کاملا خبری می بود. از یکی- دو سال پیش، این اتفاق یعنی پذیرفتن عکس هایی با دید هنری، در خبرگزاری ها شکل گرفت. در ایران هم به همین شکل بود.
– داوران جشنواره های عکاسی، چه قدر متفاوت دیدن را پذیرفته اند؟
آخرین باری که من به جشنواره ای عکس دادم، دوسالانه عکس بود. داوران این جشنواره، صد در صد به متفاوت دیدن اهمیت دادند، اما طوری درباره عکس ها قضاوت کرده بودند که احساس می شد ترسیده اند اگر عکسی را رد کنند، دیگران آن ها را به نداشتن شعور برای درک عکس، متهم کنند. نتیجه این بود که عکس هایی با کادرهای بسیار ضعیف پذیرفته شد.
– اگر بخواهید درصد بدهید، در چند درصد عکس های حذف شده، نگاه متفاوت وجود داشت؟
۳۰ درصد.
– در کارگاه به صبر در عکاسی اشاره کردید. این صبر و انتظار کشیدن چه قدر در عکس های حذف شده دیده می شود؟
به نظرم این صبر در عکس احمدی نژاد و عکس حداد عادل، دیده می شد یعنی حدودا دو درصد عکس ها.
– برگزاری جشنواره هایی مثل دوربین. نت چه قدر می تواند در ارتقاء سطح عکاسی مطبوعاتی ما موثر باشد؟
افرادی که در این جشنواره ها شرکت می کنند، یا قبلا در جشنواره های متعدد شرکت کرده اند، یا برای اولین بار است که شرکت می کنند. پس در آن ها دوره گذر وجود دارد. مثلا یک آماتور به عکس های برتر توجه می کند، او متوجه می شود که عکس خوب، چه عکسی است و شروع می کند به این گونه عکاسی کردن. اگر به تقلید از عکس های خوب، ادامه بدهد، فاجعه می شود، اما اگر تجربه کسب کند و به سبک خود برسد، نتیجه خوب بوده. البته اگر در جشنواره ها داوری ها درست انجام شود.
دیدگاهتان را بنویسید