کتاب «هرمنوتیک عکس به مثابهٔ متن» نوشتهٔ محمد حسن‌پور منتشر شد. این کتاب پژوهشی در باب رابطهٔ فلسفه، عکس و خوانش عکس در هنرمنوتیک مدرن است و بر بازخوانی کتاب «اتاق روشن» اثر رولان بارت تاکید دارد.
کتاب «هرمنوتیک عکس به مثابهٔ متن» در ۲۴۵ صفحه، به قیمت ۱۲ هزار تومان از سوی انتشارات ترانه منتشر شده است. محمد حسن‌پور دارای مدرک کارشناسی ارشد عکاسی از پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران و هم‌اکنون استاد و مدرس عکاسی در دانشکدهٔ هنر استان سیستان و بلوچستان است.
در قسمتی از مقدمهٔ کتاب می‌خوانیم: «خوانشِ عکس، به‌عنوان متنی دارای رمزگانِ بصریِ منحصر به‌فرد، در میانِ سایرِ متون هنریِ تصویری، همواره مسئلهٔ نشانه‌شناسان و نیز مفسران بوده‌است. تأویل‌گرِ امروزینِ عکس، چونان فردی رشد یافته در بسترِ هرمنوتیکِ جدید، که با تفسیرِ مخاطب‌محور و جایگاهِ آن در بینِ آراءِ مختلفِ تفسیری، آشناییِ کامل دارد، پایهٔ تأویل خود را از عکس، حضورِ خویش در برابرِ آن دانسته، و براساسِ آن‌چه که در هرمنوتیکِ فلسفی بدان، زمینه، پیش‌فرض، و پیش‌فهمِ تأویل‌گرِ متن، خطاب‌می‌کنند، به‌واکاوی بنیانِ بصریِ عکس می‌پردازد.
در این بین، عکس‌های اختصاصی -و به‌خصوص خانوادگی- نقشی ویژه در شناخت و پیش‌بردِ چنین تفسیری ایفامی-کنند. چگونگیِ تأثیر این عکس‌ها، در روندِ برخورد با عکس، به‌مثابه تأویل آن در نهانی‌ترین وجهی‌که مخاطب در برابر فهمِ عکس، بدان دچار است، دغدغهٔ نشانه‌شناسان و متألهینی انگشت‌شمار، در قرنِ گذشته بوده‌است. رولان‌بارت، در آخرین کتابِ خود، اتاق‌روشن، دربارهٔ تأویل خصوصیِ عکس‌های اختصاصی، به‌خوانشی از عکس اشاره‌دارد که بسیار به‌جنبهٔ ناخودآگاه و درونیِ مخاطب در برابرِ آن تأکید می‌گذارد. در این بین، تجزیه و تحلیلِ عنصرِ عاطفه و شهود، در کیفیتِ بافتِ متنِ تفسیری، بسیار اهمیت‌می‌یابد.
خوانشِ عکس‌های اختصاصیِ مخاطب، نیاز به‌حضور و واکاویِ وجودِ او در لحظهٔ برخورد با عکس -اکنونش- خواهدداشت. پس، چنین‌تأویلی از عکس، پیوندی پیچیده و سترگ با آراءِ فیلسوفانِ هرمنوتیکِ مدرن، و به‌ویژه، نظریاتِ فلسفیِ مارتین‌هایدگر، و هانس‌گئورگ‌گادامر خواهدیافت. دست‌یابی به‌فهمی در خوانشِ عکس، به‌مثابه متنی هرمنوتیکی، در راستای نظریاتِ این دو فیلسوفِ شهیر و برپایهٔ متنِ شفافِ اتاق روشن، دغدغهٔ کتابِ پیشِ‌رو است برای حصولِ بنیانِ نظریه‌ای جامع‌تر دربارهٔ تأویل عکس….
… متنِ اتاق‌روشن، به ۴۸ بند تقسیم‌شده، که سَوای تعریفی کلی که بارت به‌دنبالِ آن، متن‌اش را به‌وجودآورده، هر بند می‌تواند لذّتی ناب را، منحصراً در خود، در مخاطبِ خویش، ایجاد نماید. به‌بیانِ بهتر، اتاق‌روشن، در عینِ درون-پیوستگیِ ذاتی در محتوا، سرشار است از قطعاتِ گزین‌گویه. بخشِ دومِ کتاب پیشِ رو، براساسِ چنین کیفیتی گزین‌گویه، در ۴۸ بندِ تقسیم شده، مبانیِ نظریاتِ مطرح در اتاق‌روشن را به‌صورت مجزا و مرتبط با بندهای مربوط، می‌شکافد و در پیِ فهمِ ساختارِ تأویل عکس‌های خصوصی، سرخوشیِ قطعه‌نویسی را نیز، به‌چشم‌دارد.»
علاقه‌مندان به تهیهٔ این کتاب در نمایشگاه کتاب تهران می‌توانند به غرفهٔ انتشارات ترانه واقع در سالن عمومی، راهروی ۱۲، غرفهٔ ۱۳ مراجعه کنند یا با مراکز پخش آن شامل انتشارات ققنوس به شمارهٔ ۶۶۴۰۸۶۴۰ و موسسهٔ گسترش فرهنگ مطالعات به شمارهٔ ۸۸۶۶۰۸۳۴ تماس بگیرند.
دیدگاهتان را بنویسید