دکتر رضوان فر گفت: برپایی نمایشگاه‌های عکس سفره‌ها از این جهت که به ثبت این میراث کمک می‌کند، مهم است. در واقع یونسکو روی اثراتی که عکس بر حفاظت از میراث معنوی دارد، تاکید و از آن حمایت می‌کند.
به گزارش روابط عمومی دبیرخانه دائمی مسابقات فرهنگی- هنری سفره های ایرانی اسلامی، مراسم افتتاحیه پنجمین نمایشگاه عکس سفره های افطاری با حضور «دکتر مرتضی رضوان‌فر» معاون پژوهشی پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، «محمدمهدی رحیمیان» عضو شورای سیاستگذاری مسابقات، محمدحسین عطارچیان، محمود عبدالحسینی، مژگان طریقی، ساعد نیک‌ذات و جمعی از عکاسان و هنرمندان تجسمی کشور، عصر روز جمعه ۱۴ تیرماه در مجموعه تاریخی فرهنگی سعدآباد برگزار شد.
دلایل تصویب کنوانسیون حفاظت از میراث معنوی در یونسکو
«دکتر مرتضی رضوان فر» معاون پژوهشی پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در این مراسم سخنانی را در دو بخش مردمشناسی تصویری و اهمیت میراث معنوی در یونسکو ارائه کرد. وی در ابتدای سخنانش با تاکید بر اینکه بحث خورد و خوراک و سفره ها در حیطه میراث معنوی می‌گنجد که یکی از کنوانسیون‌های مهم یونسکو است، خاطرنشان کرد: چون من چند سالی به عنوان نماینده ایران در یونسکو، در حوزه میراث معنوی فعالیت داشتم، قرار بر این شد که درباره اهمیت این موضوع نیز سخن بگویم.
دکتر رضوان فر، یکی از اتفاقات مهمی که در یونسکو صورت گرفت، تصویب کنوانسیون حفاظت از میراث معنوی دانست و توضیح داد: یونسکو سال ها به میراث مادی پرداخته که حفاظت از بناها و محیط طبیعی را شامل می شود، اما میراث معنوی سالها مغفول مانده بود، چرا که میراث معنوی دشمنان بزرگی از جمله مردم، خانواده ها و … داشت. در واقع پدرها و مادرها سعی می کردند به جای اینکه بچه هایشان با زبان محلی سخن بگویند، از آنها می خواستند با زبان رسمی فارسی پایتخت سخن بگویند و لباس روستایی را عمداً از تن درمی آوردند و به طور کلی از اصل خود دور می شدند.
وی تاکید کرد: دلیل اصلی تصویب این کنوانسیون سه بلای جهانی «شهرنشینی، جهانی شدن و رسانه» بود که سبب شد یونسکو به فکر حفاظت از میراث معنوی بیفتد.
مسابقات عکس سفره‌ها در راستای تحکیم صلح جهانی
رضوان فر با اشاره به جهانی شدن و ارتباط آن با سفره اظهار کرد: در همه جای جهان پیتزا، همبرگر، کوکاکولا، دستمال سفره و .. آمد و وسایل مورد استفاده در سفره و همچنین عادات غذایی آدم ها شبیه به هم شد. اما وقتی همه آدم ها شبیه به هم می شوند، انسان کم ارزش می شود. کشورهای عضو یونسکو معتقدند که تفاوت باعث صلح است نه اشتراک؛ که قابل درک کردن این موضوع برای مردم بسیار مشکل است.
وی در ادامه تاکید کرد: عکاسان شرکت کننده در مسابقات سفره های ایرانی اسلامی، با ثبت لحظه ها و ارسال عکس سفره‌های یلدا، هفت سین، نذری و افطاری به نوعی به تفاوت ها دامن می زنند که همین موضوع به کارکرد حفظ و ترویج فرهنگها کمک می کند و همچنین به ایجاد گفتگو و صلح منجر می شود که یونسکو نیز از آن استقبال می کند؛ چراکه این موضوع خاص، به هویت بخشی جامعه نیز کمک می‌کند.
معاون پژوهشی پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، یکی از شیوه های حفاظت را با ارائه مثالی برشمرد و ادامه داد: اگر ما بتوانیم یک سفره را به نام یک خانواده به ثبت برسانیم، هویتی را به آن خانواده می دهیم که خود آن خانواده به دنبال حفظ آن می رود. یکی از شیوه های حفاظت، محدودسازی و تفاوت ایجاد کردن است.
وی، رسانه را به عنوان یکی از آسیب های میراث معنوی دانست و در مورد آن گفت: یکی از آسیب‌هایی که رسانه به فرهنگ وارد می کند، ترویج فرهنگ اروپایی بین مردم است و سبب همگن شدن رفتار و عادات می شود.
احیا و حفظ میراث معنوی در مسابقات سفره‌های ایرانی اسلامی
به گفته رضوان فر، برپایی نمایشگاه‌های عکس سفره‌ها از این جهت که به ثبت این میراث کمک می‌کند، مهم است. در واقع یونسکو روی اثراتی که عکس بر حفاظت از میراث معنوی دارد، تاکید و از آن حمایت می‌کند.
وی تاکید کرد: این نوع فعالیت های فرهنگی هنری و برپایی نمایشگاه های عکس، به حفاظت میراث معنوی و احیای آن می‌انجامد؛ بنابراین این نوع فعالیت‌ها تنها جنبه زیباشناختی ندارد.
آغاز بحث مردمشناسی در ایران با عکس
دکتر رضوان فر در بخش دیگری از سخنانش درباره مردمشناسی تصویر بیان کرد: مردم شناسی همانند فیلمی است که یک مقطع از پدیده اجتماعی را ارائه می دهد که در این ارتباط “عکس” نقش مهمی در بحث مردمشناسی دارد.
وی با بیان اینکه مردم شناسی در ایران با عکس و طراحی و نقاشی آغاز شد، اظهار کرد: عکس هم ابزاری برای جمع آوری اطلاعات است و هم بخشی از زندگی روزمره برای یک مردمشناس است، همچنین در صنعت، اقتصاد و فرهنگ نیز نقش دارد لذا مردمشناس نمی تواند از موضوع عکس غافل شود.
این مقام مسئول در یونسکو، در پایان بر سواد بصری عکاسان در ارتباط با بسترهای اجتماعی موضوعات مردم شناسانه، تاکید کرد و دلیل آن را در جامعه، میان‌بر زدن جامعه از ارتباط شفاهی به بصری دانست.
رحیمیان: یونسکو، عکاسان و پژوهشگران مشارکت بیشتری برای نشر جهانی فرهنگ ایران داشته باشند
«محمدمهدی رحیمیان» عضو شورای سیاستگذاری و رییس هیات داوران مسابقات فرهنگی هنری سفره های ایرانی اسلامی طی سخنانی، برگزاری این مراسم را به منظور تقدیر از عکاسان شرکت کننده طی پنج سال فعالیت این دبیرخانه قلمداد کرد و از عکاسان و برگزارکنندگان این مسابقات که دو کتاب نیز از این تلاش‌ها به چاپ رسیده، تشکر کرد.
وی با تشکر از داورانی که طی برگزاری مسابقات سفره ها، همراهی داشتند، گفت: حضور حدود ۳۰ داور طی این سالها، نشان از اهمیت موضوع سفره‌ها در فرهنگ عامه از یک سو و از سویی دیگر در حوزه مستندات بصری و عکاسی مستند است.
رحیمیان در ادامه توضیح داد: اگر به دیباچه گلستان داشته باشیم، سعدی اشاره مبسوطی به خوان نعمت دارد و در همان چند سطر ابتدایی به اهمیت خوان نعمت و فرهنگی که برگرفته از آداب غذا است، اشاره می کند. ادعیه در ارتباط با سفره در ادیان توحیدی و تلاشی که برای مهیا سازی سفره می شود و همراهی و هم غذایی که در عین آسایش تحقق پیدا می کند، مقدماتی است که به سفره می رسد. آنچه که تلاش فرهنگی روزمره مردم ما بوده و هست، در سفره تجلی پیدا می کند.
وی در توضیح این مطلب عنوان کرد: تنوع غذایی که در ایران و فرهنگ فارسی وجود دارد، سبب شده که ناشری از استرالیا به ایران می آید و از عکاسان ایرانی می خواهد که او را در سفرهایش همراهی کنند و غذاها و سفره‌آرایی‌هایی که شاید از دید ما پنهان است را پیدا و ثبت و نشر جهانی کنند.
رحیمیان با دعوت از یونسکو ازیک سو و عکاسان و پژوهشگران از سوی دیگر به مشارکت بیشتر در حرکت‌هایی چون مسابقات سفره های ایرانی اسلامی، به مسابقات خاطره نویسی و عکاسی سفره های ایرانی اشاره کرد و گفت: امروزه حتی کتاب عکس هایی که از اتفاقاتی که هم اکنون در سوریه در جریان است منتشر می شود، همگی واجد خاطره نویسی ها و پارگراف نویسی برای عکس ها هستند. حتی ما در دانشگاه هم دانشجویان دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد در پی تشویق دانشجویان به نوشتن در مورد عکسها هستیم. این نوشته ها هم بیان عکس هستند و هم انتقال حس.
وی تصریح کرد: عکاسی با موضوعاتی مانند سفره‌ها که در ایران گستردگی و تنوع بسیار اقوام و آیین و آداب و رسوم آنها بدون تحقیق و پژوهش‌های مردم‌شناختی و جامعه شناختی حرکتی بریده و ناقص خواهد بود. بهتر است به جای تک عکس ها گزارش‌ها برای جشنواره ها ارسال شوند و به جای تک واژه ها پاراگراف هایی با همراهی محققین هر استان تهیه شوند و ما بتوانیم در دوره های پیش روی مسابقات سفره‌های ایرانی اسلامی هر چه منسجم‌تر برگزار نماییم.
حجت الاسلامی: مسابقات عکاسی سفره‌ها باعث همدلی و رفاقت می‌شود
«محمدصالح حجت الاسلامی» دبیر مسابقات سفره های ایرانی اسلامی ضمن خوشامدگویی به حاضران در مراسم، در سخنانی گفت: برنامه ریزی برای برپایی این مراسم از قبل از عید به پیشنهاد دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو صورت گرفت همچنان که این مرکز حمایت از مسابقه عکاسی سفره های هفت سین را بر عهده داشت.
وی در ادامه به ارائه گزارشی درباره روند فعالیت دبیرخانه سفره های هفت سین و داوری عکسها پرداخت و افزود: مهلت ارسال آثار برای مسابقه عکاسی از سفره های هفت سین تا پایان فروردین ماه مقرر شده بود و داوری آثار در اردیبهشت ماه صورت گرفت.
حجت الاسلامی در توضیح این مطلب بیان کرد: بعد از مشخص شدن برگزیدگان، قصد برپایی مراسمی به منظور اهدای جوایز و همچنین نمایشگاهی از این آثار را داشتیم، اما چون با ایام ارتحال حضرت امام خمینی (ره) و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مصادف شد، برای هرگونه سوء برداشتی مجبور به عقب انداختن این برنامه شدیم. طبیعی بود که به ماه مبارک رمضان نزدیک می‌شدیم و بوی عیدی به فراموشی سپرده می‌شد و بوی افطاری می‌پیچید. به همین دلیل تصمیم گرفتیم که افتتاحیه نمایشگاه سفره‌های افطاری و اختتامیه مسابقه عکس سفره هفت سین را با هم برگزار کردیم و در حقیقت بهار طبیعت را با بهار قرآنی گره زدیم.
وی خاطرنشان کرد: حسن اتفاق دیگری که در این مراسم صورت گرفت این است که جشن تولد مسابقات سفره های ایرانی اسلامی با ماه مبارک رمضان مصادف می‌شود، چراکه اولین دوره مسابقات سفره ها را ما با مسابقه عکاسی سفره های افطاری آغاز کردیم.
دبیر مسابقات سفره های ایرانی اسلامی با اشاره به اینکه مسابقات عکاسی سفره ها باعث همدلی بین دوستان می شود، افزود: همان طوری که سفره ها بین خانواده ها همدلی و رفاقت ایجاد می کند، مسابقات سفره ها نیز سبب شده که همدلی و رفاقت و صمیمیت بسیاری بین ما و مسئولان و عکاسان ایجاد شود.
در ادامه این مراسم از دکتر حسین عطارچیان به عنوان نویسنده لوگوتایپ این مسابقات با اهدای یک لوح و تندیس تقدیر به عمل آمد.
بر اساس این گزارش، در پایان این مراسم از برگزیدگان پنجمین مسابقه عکاسی از سفره‌های هفت سین در بخش آزاد و ویژه تقدیر به عمل آمد. نشاط سیفی، سید مدیار شجاعی فر و حسین کنتی به عنوان عکاسان برتر انتخاب شدند که به هر یک مبلغ ۱۰ میلیون ریال جایزه نقدی و تندیس مسابقات و لوح تقدیر جشنواره تعلق گرفت. داوود کهن‌ترابی به عنوان رتبه دوم مبلغ ۸ میلیون ریال، تندیس و لوح تقدیر و غلامرضا یزدانی به عنوان رتبه سوم، مبلغ ۶ میلیون ریال جایزه نقدی، تندیس و لوح تقدیر را دریافت کردند. آثار سید حسین چراغی آقا و مهدی حسین نیز به عنوان عکس‌های تقدیری انتخاب شدند و لوح تقدیر به آنها اهدا شد.
همچنین از داوود کهن ترابی، میثم امانی و مهدی حاجیوند به عنوان سه عکاس همیشه همراه؛ عکاسانی که در تمامی دوره های مسابقات سفره ها شرکت کردند، تقدیر به عمل آمد.
بر این اساس، در این مراسم «ارغوان حُمّسی» نوازنده سنتور نابینا، دقایقی را برای حضار برنامه اجرا کرد. پس از پایان این مراسم که در سالن سینمای کاخ ملت برگزار شد، کاخ شمس یا موزه هنر و مردم مهمانان و حاضران برنامه شد تا پنجمین نمایشگاه عکس سفره های افطاری افتتاح شود. همچنین حاضران مقابل کاخ شمس و کیک جشن تولد شش سالگی مسابقات عکس یادگاری گرفتند.
دیدگاهتان را بنویسید