زبان عکس؛ رمزگشایی روان شناسی روابط در عکس

 الهام صالح/ دوربین.نت: همین ابتدای کار مجذوبش می شوی. برای جذب شدن، لازم به صرف زمان بسیار نیست. پیشگفتار، کار خودش را می کند؛ تو اغوا می شوی. همان جمله های اول، این امید را در دلت ایجاد می کند که با یک کتاب ارزشمند طرف شده ای. این طور می توان توصیفش کرد؛ یک غریبه که در همان برخورد اول می فهمی سال هاست که می شناسی اش. با خودت می گویی:«خودشه!» «زبان عکس»، هم اینگونه است، غریبه، اما در عین حال صمیمی، مهربان و اغواگر. به دامش می افتی و می دانی، مطمئن هستی که ارزشش را دارد. «زبان عکس»، دربرگیرنده عکس های جنجالی خبری نیست. حتی گاهی فقط عکس هایی خانوادگی را شامل می شود؛ مادر و دختری در کنار هم، مادر و پسری در کنار هم، مردی در کنار برادرزاده هایش،  سیاستمداری مجذوب یک پسربچه و …

این کتاب، قرار است روابط را در عکس ها رمزگشایی کند، نوعی نگاه فراتر از ارزیابی ترکیب بندی، کادربندی و … همین نکته، آن را جالب می کند. قرار است نکاتی درباره پیچیدگی روابط، خواسته ها و رویکردهای شخصی، این که زندگی چگونه دگرگون می شود و چگونه  بی تغییر می ماند، در آن ارائه شود. «زبان عکس»، عکس ها را تحلیل می کند، اما این تحلیل، بیشتر یک تحلیل روان شناسی است، همان تحلیلی که از نگاه نویسنده، بیشتر از این که علم باشد، یک هنر است.

«رابرت اکرت»، در کتابش تاکید می کند که در هر عکس با سه روایت روبرو هستیم:«روایتی که عکس بیان می کند، روایتی که حول و حوش (یا پشت صحنه) عکس قرار دارد، و روایتی که ما به عکس نسبت می دهیم.» او معتقد است در جایی که این سه ماجرا به یکدیگر متصل شوند، داستان حقیقی پیدا می شود. «اکرت»، عکس های جالبی را برای کتابش انتخاب و تحلیل های جالب تری را ارائه کرده. عکس «بیل کلینتون» و «یاسر عرفات»، یکی از همین عکس هاست که در تحلیل آن چنین عنوان شده:«کاملا روشن است که چه کسی دارد دیگری را اغوا می کند. عرفات، چاپلوسانه و با خنده مفرط، دست کلینتون را با هر دو دست می فشارد.» او نشانه های روان شناسی دیگری را هم در عکس کشف کرده:«ببینید که او چگونه، تا جایی که ممکن است، خود را تا لبه صندلی کشیده است تا به کلینتون نزدیک شود.» تعبیر جالبی هم وجود دارد؛ این که این عرفات است که به پول و کمک کلینتون نیاز دارد. زبان عکس، این تحلیل ها را در هشت بخش ارائه می کند. پیشکش به جاودانگی، زمان و دوباره زمان، خلوص احساسات در عکس، قدرت، قدرت اغواگری، انسان شیء و انسان به عنوان شیء، خودشیفتگی و خوددرگیری و بازبینی واقعیت، بخش های مختلف کتاب را تشکیل می دهند.

زبان عکس/ رابرت اکرت/ ترجمه: اسماعیل عباسی، محسن بایرام نژاد/ حرفه هنرمند