رضا موسوی: عکاسی تئاتر، خبری یا هنری؟

سمیرا سلطانی – یکی از معدود عکاسانی که به طور حرفه‌ای عکاسی تئاتر انجام می‌دهد رضا موسوی است. او اگر چه عکاسی هنری را از عکاسی خبری تئاتر بیشتر دوست دارد و بیشتر به این وجه می‌پردازد اما از آنجا که در حال حاضر عکاس مرکز هنرهای نمایشی است می‌توان گفت؛ وجه خبری عکاسی تئاتر را نیز دنبال می‌کند. وی معتقد است برای تازه واردان و کسانی که عکاسی تئاتر انجام نداده‌اند این کار ساده و آسان به نظر می رسد در حالی که: «وقتی در فضای کار قرار می‌گیرند تازه می‌فهمند چه قدر با موضوعات سخت تری روبه رو هستند.» آنچه در ادامه می‌خوانید تعریف عکاسی تئاتر، مشکلات کار و نکاتی برای رفتار مناسب عکاسان در سالن تئاتر در گفت‌وگو با رضا موسوی است.
***
تعریف عکاسی تئاتر
عکاسی تئاتر مثل همۀ بخشهای دیگر عکاسی ثبت لحظه های درخشانی از یک موضوع است. این موضوع در تئاتر تحرک بیشتری دارد. مثل عکاسی مستند اجتماعی و خبری جریانی از زندگی است که تفاوتهایی با عکاسی معماری،طبیعت و . . . دارد.
عکاسی تئاتر با سایر رشته ها تفاوت دارد در عکاسی تئاتر شما باید در بعضی زمینه ها تبحر داشته باشید مثلاً بتوانید عکاسی سرعتی انجام بدهید. یعنی مدلی از عکاسی خبری هم هست. در تشخیص نور صحنه و چیزی که جلوی شما دارد اتفاق می‌افتد باید سرعت عمل زیادی داشته باشید. تنظیمات دوربین را به سرعت بتوانید تغییر بدهید چون نورها و موقعیت بازیگران عوض می‌شود. این اتفاق‌ها باعث می‌شود شما سرعت عمل داشته باشید. به این ترتیب می‌شود گفت شکلی از عکاسی آتلیه ای هم هست که خارج از فضای نور معمول است و با کاری دست و پنجه نرم می‌کنید که نور پردازی شده است و تفاوتش با آتلیه این است که آنجا سوژه ثابت است و نورپردازی انجام می‌دهید اینجا نورپردازی ثابت و سوژه متحرک است باید آن قدر دقت و سرعت عمل داشته باشید که در موقعیت‌های مناسبی که سوژه قرار می‌گیرد بتوانید عکاسی کنید.
عکاسی تئاتر، شکلی از عکاسی هنری و ثبت لحظه های خلاقانه و هنرمندانه ای از یک اجرای تئاتر است که در پس زمینه اش باید از عکاسی چیزهای دیگری هم بدانید و آمیخته ای از چند نوع عکاسی است.
عکاسی تئاتر خبری یا هنری؟
مقولۀ عکاسی تئاتر را من تفکیک می‌کنم. یک بخش عکاسی هنری تئاتر است، یک بخش هم عکاسی مستند یا عکاسی خبری تئاتر است. من به بخش عکاسی هنری علاقه دارم. خیلی برایم مهم نیست که در تئاتر چه اتفاقی دارد می‌افتد. مهم این است که برداشتم از آن تئاتر چگونه باشد. عده ای هم می‌روند به این سمت که تئاتری دارد اجرا می‌شود، به شکل خبری باید بازتابی داشته باشد. در واقع عکسی می‌گیرند که در آن عکس می‌گویند این نمایش دارد اجرا می‌شود با این مشخصات ظاهری، بازیگران، دکور، طراحی صحنه و. . . . اینها باید عکسی بگیرند که نشان دهندۀ نمایش به شکل عمومی اش باشد. ولی من اعتقاد دارم که باید نگاه ویژه تری داشت و فکر می‌کنم باید عکسی از تئاتر بگیریم که هنری باشد.
وضعیت عکاسی تئاتر در کشورهای دیگر
در دنیا عکاسی تئاتر طرفداران کمی دارد و خیلی کم انجام می‌شود،ولی ما در ایران عکاسی تئاتر خیلی قوی داریم. این قدر که در ایران علاقه مند به عکاسی تئاتر داریم شما در هیچ کشوری نمی‌توانید بینید. من جاهای مختلفی برای عکاسی رفته ام. در جشنوارۀ موسیقی و تئاتر اروپا فقط یک عکاس بود. این موضوع برای من خیلی جالب بود. ولی ما اگر چنین جشنواره‌ای داشته باشیم حداقل ۱۰ تا عکاس به صورت اختصاصی و حداقل ۵۰ نفر در حواشی اش عکاسی می‌کنند. اما در دنیا اصلاً این طوری نیست. به این مقوله خیلی پرداخته نمی شود. یکی از مدرسین بزرگ تئاتر که به ایران آمده بود می گفت:عکاسی تئاتر ایران خیلی حرف برای گفتن دارد.
حتی ما داریم برنامه‌ریزی می‌کنیم که تیم‌های عکاسی ببریم خارج از ایران عکاسی کنند. احتمالاً در جشنوارۀ بعدی در ارمنستان این اتفاق می‌افتد. ما یک تیم عکاسی از اینجا می‌بریم برای این‌که بتوانند عکاسی آن جشنواره را انجام بدهند.
چرا عکاسی تئاتر در ایران پررونق است؟
در خارج از ایران تئاتر خیلی رونق دارد و اتفاق مهمی است، با این وجود شما در اروپا بهترین هنرپیشه را می‌بینید که از کنار شما رد می‌شود هیچ عکس العملی نسبت به اوندارد، زیاد مورد توجه نیست. باید خیلی تلاش کند که مورد توجه قرار بگیرد ولی اینجا کافی است یک نفر تصویرش چند بار از تلویزیون پخش بشود چنان مردم جذب، واله و شیدای او می‌شوند که اصلاً آن فرد افت کاری پیدا می‌کند. یکی از دلایل این‌که بعضی از هنرمندان ما افت پیدا می‌کنند این است که راحت به خیلی از چیزهای بزرگ دست پیدا می‌کنند. یعنی خیلی زود محبوب مردم می‌شوند.
کار بعضی از بچه های عکاس تئاتر را که نگاه می‌کنم می‌بینم در تئاتر عکاسی پرتره می‌کنند. این فاجعه است. یعنی دنبال این هستند که عکس‌های پرترۀ بازیگران را جمع کنند. لنزهای تلۀ خیلی قوی می‌گیرند برای این‌که بتوانند جزئیات صورت مثلاً فلان بازیگر را داشته باشند. بعد چه کار می‌کنند؟ باز این را هم نمی دانند. فقط یک رقابتی است که ما از فلانی عکس می‌گیریم. این خیلی بد است. در فضاهای دیگر عکاسی هم این معضل وجود دارد مثلاً در عکاسی سینما، عکاسی خبری و. . . . مثلاً تشییع جنازۀ آقای فلانی است. بعد اصل موضوع دیده نمی شود و عکس‌هایی که پخش می‌شود پرترۀ آدم‌های معروفی است که در آن محیط بوده اند. این مسئله در تئاتر هم هست. یک حالت چشم و هم چشمی است. یعنی به جای تئاتر به دنبال مسائل حاشیه ای هستند. این واقعیت یک معضل هست.
مشکلات عکاسی تئاتر
عکس تئاتر خیلی در ایران مورد توجه نیست. اگر از یک تئاتر چندتا عکس روی اینترنت و سایت‌های خبری برودبه نظر خیلی ها کافی است وکسی بیشتر از این نمی خواهد. در مدیریت تئاتر ایران آنچه مورد توجه است عکس خبری تئاتر است. من عکاس مرکز هنرهای نمایشی هستم. مرکز هنرهای نمایشی به چند نفر عکاس مشخص می گوید روزهای اول و دوم اجرا عکس بگیرید و بعد وظیفه‌اش تمام می‌شود. به خاطر این نگاه،عکاس جایگاه ویژه در تئاتر ندارد. فضای کارش هم خیلی مشخص نیست. مثلاً باید یک بلیط به عکاس بدهند که تئاتر را ببیند و فردا یک بلیط به او بدهند که عکسش را بگیرد. این اتفاق نمی افتد. یک مجوز برای ورود به سالن می‌دهند. حالا دیگر خودتان می‌دانید کجا می‌خواهید بروید. خیلی بامزه است. شما به سالن می‌روید اما صندلی برای نشستن ندارید. من همیشه باید بلیط بخرم و بروم. دوستانی در روابط عمومی و در مرکز دارم که به من بلیط مهمان می‌دهند و خیلی با عزت، احترام و… می‌روم کارم را انجام می‌دهم. جریان این طوری است ، اما هر وقت هم نشود می‌روم بلیط می‌خرم. ولی اگر قرار باشد برای هر نمایش دو تا بلیط بخرید واقعاً دیگر به صرفه نیست. علی الخصوص که شما اصلاً این قدر درآمد ندارید. چون جایگاه وجود ندارد و کسی نمی خواهد کار بیشتری انجام بدهید خیلی انگیزه ای وجود ندارد برای این‌که دو بار کار را ببینید.
عکاسان آماتور در تئاتر
بطور کلی بچه هایی که به عکاسی تئاتر علاقه‌مندند را به چند دسته می‌توان تقسیم کرد. یک سری بچه هایی که عاشق تئاترند ولی عکاس هم هستند و دوست دارند عکاسی تئاتر انجام بدهند. یک سری هم در یک جوی هستند که این جو آنها را جلو می‌برد. دوست دارند ولی دغدغۀ این موضوع را ندارند. اینها دوست دارند خیلی راحت و شیک بروند در روابط عمومی تئاتر شهر یک نامه بگیرند و یک صندلی بهشان بدهند. یک نمایش خیلی خوب باشد و آنها چهار تا عکس بگیرند. این آدم‌ها اگر با این دیدگاه بیایند نمی توانند خیلی پیش بروند.
تئاتر فضای زیادی برای این‌که آدم‌ها بیایند عکس بگیرند ندارد. اگر عکاسی طبیعت را بخواهید انجام بدهید یک میلیون نفر هم بخواهند می‌توانند این کار را انجام بدهند چون فضای آن وجود دارد و می‌شود که تعداد زیادی عکاس آنجا باشد ولی در تئاتر این طوری نیست. تئاتر ما بضاعت ندارد که از عکاسان زیادی که می‌آیند حمایت بکند، علی الخصوص که چیزی به عنوان آموزش عکاسی تئاتر وجود ندارد و همه باید بیایند تجربه کنند. این آدم‌های علاقمند در حین تجربه، به اصل موضوع صدمه می‌زنند. چون فضای وسیعی وجود ندارد، بیشتر عکاسی مستند و خبری تئاتر را انجام می‌دهند. خیلی خودشان را درگیر این که عکسشان خاص باشد نمی‌کنند. می‌آیند یک سری عکس می‌گیرند و از نظر خودشان بهترین را انتخاب می‌کنند و به جاهای مختلف برای اطلاع رسانی و چاپ می‌فرستند.
یکی از معضلات در عکاسی تئاتر بچه هایی هستند که عکاسی شان را از تئاتر شروع می‌کنند. یعنی عکاس نیستند و در عکاسی تئاتر شروع به عکاس شدن می‌کنند. آدم‌هایی که سابقه و تجربۀ زیادی در عکاسی ندارند با عکاسی تئاتر شروع می‌کنند. این افراد نمی دانند دنبال چه می‌گردند. انگار با چشم بسته می‌آیند‌، عکاسی می‌کنند و می‌روند.
نکتۀ دیگر در عکاسی تئاتر این است که تئاتر به لحاظ اقتصادی نمی‌تواند یک عکاس را راضی کند تا در این فضا باقی بماند. برای همین یک سری آدم‌هایی می‌آیند که نمی توانند باقی بمانند و می‌روند. بعد دوباره یک سری آدم‌های جدیدی که این مسئله را نمی‌دانند می‌آیند. به همین دلیل هم کم هستند عکاسان تئاتری که سابقۀ خیلی زیادی داشته باشند.
آموزش عکاسی تئاتر
سیستم آموزشی درستی برای عکاسی تئاتر وجود ندارد. اصلاً تا به حال آموزش نداشته ایم. اگر خیلی گسترده دیده می‌شده در حد چند سخنرانی دربارۀ عکاسی تئاتر بوده است. برای اولین بار یک کارگاه تقریباً نزدیک به سی ساعت را با ۴۰ نفر از علاقه مندان به عکاسی تئاتر در دانشگاه الزهرا شروع کردیم. البته این معضل هم در آنها وجود داشت که بعضی‌هایشان عکاسان خیلی جدی نبودند ولی دوست داشتند عکاسی تئاتر را تجربه کنند. به این ترتیب می‌شود گفت اولین بستۀ آموزشی عکاسی تئاتر را به صورت آزمایشی اجرا کردیم.
عکاسی تئاتر را از کجا شروع کنیم؟
عکاسی تئاتر را نباید از سالنهای اصلی تئاتر شروع کرد این موضوع مربوط به بچه هایی است که خیلی علاقه مند به تئاتر هستند. دیوانه وار دوست دارند که این کار را انجام بدهند. آنها به جای جشنواره‌ها باید بروند از خیلی جاهای دیگر شروع کنند. در طول سال ۱۲۰ نمایش اجرا می‌شود، تعدادی نمایش خیابانی هم انجام می‌شود ولی کسی سراغ آنها نمی رود. اصلاً مجوز عکاسی هم نمی‌خواهد و اتفاقاً عکس‌های خوبی هم می‌شود گرفت. این طوری نیست که عکاسی تئاتر خیابانی ارزش ندارد. در جامعه ما کلی نمایش دارد انجام می‌شود که اصلاً ربطی به مرکز هنرهای نمایشی ندارد. آنها خیلی دخالت نمی کنند. نمایش‌های کودکان از این جمله نمایش‌هاست. حتی نمایش‌های کمدی که برگزار می‌شود. از این نمایش‌ها هم می‌شود عکس خوب گرفت. در جشنواره های تئاتر دانشجویی گاهی کارهای خیلی خوبی اجرا می‌شود. فضای خوبی است برای این‌که بچه ها بروند تجربۀ عکاسی پیدا کنند بعد در موقعیتی که مثلاً در سالن تئاتر شهر قرار می‌گیرند خودشان را نشان بدهند. یک سری می‌آیند آنجا می‌خواهند تجربه کنند. همیشه حرف من این است که سالن اصلی تئاتر شهر، تالار وحدت، سالن شماره ۱ تماشاخانه ایرانشهر و…اینها باید جای ویژه‌ای برای عکاسانی باشد که افتخار کنند ب‌روند آنجا عکاسی می‌کنند. و رفتن به آنجا باید خیلی سخت باشد.
بچه ها، اگر علاقه مند به عکاسی تئاتر هستند باید کشف کنند، پیگیر نمایش باشند. این‌که صرفاً بروید تئاتر شهر و ببینید چه چیزی روی دیوار نوشته اند و با خودتان بگویید حالا برویم عکس بگیریم به این شکل عکاس تأتر نمی‌شوید.
در گالری طراحان آزاد یک نمایشی اجرا که هر کسی می‌توانست عکاسی کند اما عکاسان تئاتر و بچه هایی که علاقه‌مند هستند اصلاً خبردار نمی شوند. باید بفهمید کجا کنسرت دارد برگزار می‌شود کجا تئاتر برگزار می‌شود. در اینترنت هر چه اراده کنید می‌توانید پیدا کنید. خیلی راحت می‌شود نمایش‌ها را پیگیری کرد.
بهترین جا در سالن تئاتر برای عکاسی
در سالن‌های مختلف موقعیت قرارگیری عکاسها فرق می‌کند. یعنی مثلاً وقتی می‌روید تالار وحدت اصلا اجازه نمی‌دهند که عکاس به دو سه ردیف جلو برود. بنابراین باید یک جای دیگری بروید بنشینید. حتماً مجبورید که بروید در گوشه ها بایستید. یا مثلاً در سالن اصلی تئاتر شهر اگر ردیف جلو بنشینید ارتفاع سن نزدیک ۱۲۰ سانتی متر است و اجباراً دهنۀ لنز دوربین به سمت بالا می‌رود و تمام عکس‌ها از زیر گرفته می‌شود. آنجا باید از ردیف ۴ به بعد بنشینید که هم سطح با صحنه بشوید. در سالن‌های فرعی تئاتر شهر چون سن کف زمین است و صندلی‌ها به سمت بالا می‌رود برعکس این جریان اتفاق می‌افتد. همۀ عکس‌ها از بالا می‌شود و خوب نیست. آنجا باید حتماً ردیف اول بنشینید. اما یک نکته وجود دارد که سوژه ثابت نیست. همه حرکت می‌کنند و بنابراین شما از هرجای سالن که بنشینید می‌توانید عکس خوب بگیرید. حالا شاید آن چیزی نشود که در ذهنتان است ولی چیز دیگری می‌شود. من خیلی‌ها را می‌بینم که می‌گویند:جای من بد بود،نتوانستم عکس خوب بگیرم. ممکن است یک بار این اتفاق بیفتد اما نمی شود همیشه جای آدم بد باشد و همیشه عکس بد بگیرد. این بی تجربگی عکاس است.
مثلاً شما در سالن قشقایی اگر هر جایی از ردیف اول،دوم و سوم بنشینید تقریباً می‌توانید یک عکس خوب و مناسب بگیرید. خیلی حساس نباشید حتماً در آکس صحنه بنشینید که جلو و وسط صحنه باشید. یک موقع است که اصلاً در این موقعیت قرار گرفتن خوب نیست. اگر همه همین فکر را بکنند عکس‌ها خیلی شبیه به هم می‌شود و جذابیتش را از دست می‌دهد. در تئاتر عکاسی را داریم که همیشه در زاویه های نامتعارف می‌نشیند به همین دلیل هم عکس‌هایش هم یک مقدار متفاوت می‌شود. به طور عمومی چنین شرایطی دارد: نزدیک به مرکز صحنه و در ردیفهای جلو.
چه طور عکس هنری از تئاتر بگیریم ؟
خیلی سخت است، برای همین عکس خوب از تئاتر خیلی کم داریم.
ما مسابقۀ عکاسی از یک نمایش برگزار کردیم که حدود ۴۰۰ نفر ثبت نام کردند و به خاطر محدودیت جایی که داشتیم ۲۲۰ نفر را انتخاب کردیم. نمایشی بود که خیلی تصویر داشت: مه و رنگ، دود و حرکت و … همه آمدند عکاسی کردند و راضی بودند. عکس خوب هم زیاد بود. این کار را امسال دوباره با تعداد بیشتری عکاس انجام دادیم در دو شب ۴۵۰ نفر را وارد سالن کردیم. نمایشی بود که واقعاً عکس خوب گرفتن از آن مشکل بود. به دلیل این‌که صحنه‌های خیلی بازی دارد دکور آنچنان در صحنه وجود ندارد. بازیگران ساکن هستند، از تمهیدات نور، رنگ و. . . خبری نیست و عکس خوب گرفتن از آن خیلی مشکل است. من می‌توانم بگویم نود درصد بچه ها ناراضی بودند. چون نتوانسته بودند عکس خوب بگیرند. در انتخاب این نمایش ما یک مقدار عمد داشتیم به دلیل این‌که می‌خواستیم بگوییم تئاتر همیشه آن اتفاقات نیست. واقعاً در این فضا عکاسی کردن کار مشکلی است.
خیلی‌ها اعتقاد دارند که عکاسی تئاتر خیلی ساده است. دقیقاً کسانی که این کار را نمی کنند این اعتقاد را دارند. وقتی که در فضای کار قرار می‌گیرند تازه می‌فهمند چه قدر با موضوعات سخت تری روبه رو می‌شوند. وقتی ۵ سال عکاسی می‌کنید تازه می‌فهمید که تا الآن داشتید الکی می‌دویدید. بعد به چیزهای بهتری دست پیدا می‌کنید. می بینید چه قدر کار سخت می‌شود. دیگر هیچ کدام از عکس‌هایتان را قبول ندارید. عکس خوب گرفتن خیلی کار مشکلی است و باید خیلی تلاش کنید تا بتوانید عکس خوب بگیرید. عکسی که بتوانید اندیشۀ خودتان را بدون استفاده از دیدگاه‌های کارگردان در نمایش پیش ببرید. چون او دارد یک چیز دیگری را نشان می‌دهد و لی شما می‌آیید یک چیز دیگری را به مخاطب نشان می‌دهید. بچه ها کار ساده تر را انجام می‌دهند. عکس خبری از تئاتر می‌گیرند. این هم یک دیدگاه است که نشان بدهید کارگردان چه گفته است. وقتی در تئاتر می‌نشینید با وقتی عکس تئاتر می‌گیرید یک تفاوت بزرگ دارد. وقتی می‌روید تئاتر ببینید چشم می‌گردد. مثل تلویزیون نیست. تلویزیون یک مدیایی است بین عکس و صحنۀ واقعی. حالا این کارگردان با تصاویر پویا انتخاب می‌کند که شما باید چه چیزی را ببینید و به شما فوکوس می‌دهد. ولی وقتی نمایشی را می‌بینید اصلاً دوست دارید از اول تئاتر یک نفر را نگاه کنید و به هیچ کس دیگری توجه نکنید. می توانید دکور را ببینید. می‌توانید تماشاگران را ببینید. چراغهای سقف را ببینید. این شما هستید که انتخاب می‌کنید. حتی می‌توانید یک نمایش بروید ،چشمانتان را ببندید و یک نمایش رادیویی را بشنوید. عکاس می‌گوید:از این نمایش این قسمت را باید می‌دیدید.
حالا اگر دیدگاهش این باشد که نمایش را درک کنید باید عکسی بگیرد تا بیان کنندۀ آن نمایش باشد. یعنی مثلاً اگر موضوع یک نمایشی درگیری ، قتل و… است. باید عکسی بگیرد که همۀ اینها را نشان بدهد و بیننده بفهمد نمایش تم جنایی دارد. اما اگر بخواهید یک عکس مستقل بگیرید به شکلی دستتان باز است ولی گرفتن عکس سخت است. عکسی که نشان از ذهنیت شما در تصویر باشد، خیلی کار مشکلی است، خیلی تمرین می‌خواهد. در تئاتر یک مشکل وجود دارد که شما نمی توانید زیاد عکس بگیرید. این کار خیلی درستی نیست و نتیجۀ خیلی خوبی هم نمی گیرد. در ضمن مخل نمایش هم هست. باید خیلی کم عکس بگیرید. خیلی گزیده بگیرید. هم راحت انتخاب کنید هم کار را خوب ببینید هم بتوانید دیدگاه خودتان را در آن منعکس کنید.
عکس خبری تئاتر سخت یا آسان؟
برخلاف آنچه دیگران می‌گویند عکاسی تأتر عکاسی ساده‌ای است اصلاً این جوری نیست. خیلی سخت است.
عکس مستند هم باید خوب باشد. یعنی یک عکس مستند خوب متکی بر اصول عکاسی و متکی بر زیبایی شناسی عکاسی تئاتر است و زیبایی شناسی خاصی دارد. آن طوری نیست که بگویم عکس مستند را با موبایل هم می‌شود گرفت. باید اصول آن درست رعایت شده باشد که آن هم در عکاسی تئاتر کم و کار سختی است. عکاسی مستند از یک نگاه از آنچه که من می گویم ممکن است سخت تر هم باشد. چون شما باید بر مبنای دیدگاه یک نفر دیگر حرکت کنید. چیزهایی که نمی دانید. یک بخش‌هایی برداشت‌های خودتان است و یک بخش‌هایی هم باید فکر کنید کارگردان چه نظری داشته است. این‌که در لحظه تصمیم بگیرید که عکستان درست باشد کار سختی است. هر دو ژانر عکاسی تئاتر سخت و تجربه در آن خیلی مؤثر است.
عکاسی بدون دوربین
عکاسی بدون دوربین فقط در عکاسی تئاتر نیست. اساساً کسی که دارد عکاسی می‌کند باید این فن را یاد بگیرد که خوب بتواند ببیند. حتی وقتی در خیابان دارد راه می‌رود فکر کند که اگر دوربین داشتم الآن چه عکسی می‌گرفتم. لازم نیست دوربین حتماً همراهتان باشد تا عکاسی کنید. می توانید به همان شکل هم عکاسی کنید. در تئاتر هم همین است. اصولاً وقتی کاری به من پیشنهاد می‌شود چهارپنج جلسه از تمرین و چهارپنج جلسه هم از اجرای نمایش عکاسی می‌کنم. برای تئاتر “شکار روباه” من تقریباً سی جلسه برای تمرینهایش رفتم و از ۲۸ اجرایی که داشت حداقل ۲۰ اجرایش را دیدم چون تئاتر بی نظیری بود. نمایش هم باید خودش این کشش و جذابیت را داشته باشد که شما بروید این کار را انجام بدهید.
اگر عکاس گروه باشید بیشتر می‌توانید کار را ببینید. راحت تر می‌توانید وارد سالن بشوید. جایتان را خودتان انتخاب می‌کنید. یک مقدار مسائلتان راحت تر است.
علی الخصوص الآن که خیلی کارهای خوبی نیست بعضی کارها اصلاً ارزش دوبار دیدن را ندارند. درست است که دارید کار می‌کنید ولی متوجه جریان نمایش هم می‌شوید. آن کشش وجود ندارد که دو بار بروید آن کار را ببینید.
منبع: مرکز آموزش و پژوهش روزنامه همشهری

اشتراک گذاری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.